مدت مجاز نگهداری عسل طبیعی در خانه: چگونه عسل را برای سال‌ها تازه نگه داریم؟

ماده عسل دارای ترکیبات خاصی است و به عنوان یکی از مواد غذایی فاسد نشدنی به شمار می‌آید اما با این حال مدت زمان استاندارد برای نگهداری عسل طبیعی در خانه توسط مراجع معتبر معین گشته است که در صورت رعایت شدن این استانداردها می‌توانید به حفظ کیفیت عسل کمک کنید. 

کیفیت عسل ایرانی به شرایط مربوط به نگهداری آن بستگی دارد و ما در این مطلب اطلاعات مهمی در مورد طرز نگهداری عسل برای مدت زمان مشخص و نحوه مراقبت از آن را در اختیار شما عزیزان قرار خواهیم داد تا بتوانید از این ماده پر ارزش برای طولانی مدت نگهداری کنید پس تا پایان با ما همراه باشید. 

نگهداری عسل طبیعی در خانه

مدت زمان نگهداری عسل:

عسل‌ها با قرار گرفتن در شرایط مطلوب می‌توانند برای سالیان سال نیز بدون داشتن علائم فساد باقی بمانند و هیچ تغییری در ساختار آنها به وجود نیاید اما با این وجود تولید کنندگان این محصول معمولاً تاریخ انقضای ۲ یا ۳ سال را برای آنها در نظر می‌گیرند. درج این تاریخ انقضا نیز معمولا به علت وجود الزامات قانونی صورت می‌پذیرد تا تاییدیه‌های استاندارد برای محصولات تولید شده از بین نرود. 

عوامل مؤثر بر ماندگاری عسل:

از جمله عواملی که در طولانی شدن یا کوتاه شدن ماندگاری عسل تاثیر می‌گذارند می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:

• میزان رطوبت: رطوبت اولین عاملی است که می‌تواند بر کیفیت و ساختار عسل تاثیر بگذارد بنابراین جهت نگهداری عسل طبیعی در خانه برای طولانی مدت بایستی این ماده را از رطوبت دور نگه دارید و تا حد امکان از تخمیر شدن آن جلوگیری کنید. 
• دمای مناسب: در نظر گرفتن دمایی که نه زیاد بالا و نه زیاد پایین باشد سبب می‌شود کیفیت و رنگ و طعم عسل ثابت باقی مانده و این دما معمولا بین ۱۸ تا ۲۴ درجه سانتیگراد در نظر گرفته می‌شود. 
• میزان نور: نور مستقیم و بدون واسطه که از خورشید متساعد می‌شود ممکن است کیفیت عسل را تحت تاثیر قرار دهد بنابراین بهتر است این محصول را در ظروفی نگهداری کنید که رنگ تیره دارند و مانع از برخورد مستقیم نور خورشید با عسل می‌شوند. 
• ظرف استاندارد: بهترین گزینه برای اینکه بتوانید نگهداری عسل را برای طولانی مدت انجام دهید استفاده از ظرف‌های پلاستیکی یا شیشه‌ای با درب مطمئن است. به کارگیری ظروف فلزی برای نگهداری طولانی مدت این محصول توصیه نمی‌شود زیرا ممکن است فعل و انفعالات شیمیایی رخ دهد و این واکنش‌ها بر ساختار عسل تاثیر بگذارد.

نشانه‌های فاسد شدن عسل:

• همانطور که می‌دانید عسل به خودی خود دچار فساد نمی‌گردد اما هنگامی که با ماده دیگری مخلوط شود ممکن است ظاهر متفاوتی پیدا کند. به عنوان مثال تغییر رنگ عسل به سمت تیرگی نشان دهنده ایجاد تغییرات مشکوک در این ماده است. 

  همچنین در صورتی که در عسل کف مشاهده کردید یا بوی ترشیدگی حس نمودید لازم است نسبت به تست عسل در مورد فاسد شدن اقدام کنید. شکرک زدن نیز می‌تواند نشان دهنده فاسد شدن عسل باشد اما در اکثر مواقع این شکرک طبیعی است و در عسل‌های طبیعی و سالم نیز یافت می‌شود. 

نکات نگهداری عسل:

بهتر است برای نگهداری عسل طبیعی در خانه نکاتی از قبیل انتخاب محل مناسب برای حفظ این محصول را در نظر داشته باشید. معمولا مکان‌های خشک و خنک برای نگهداری عسل انتخاب می‌شوند. بهتر است برای برداشتن عسل از داخل ظرف از قاشق‌های استفاده کنید که کاملاً تمیز باشند و هیچگونه رطوبتی نداشته باشند. 

بستن مستحکم درب عسل پس از هر بار استفاده نیز توصیه می‌شود تا از ورود هوا یا گرد و غبار و آلودگی به داخل آن جلوگیری گردد. 

چگونه از شکرک زدن عسل جلوگیری کنیم؟

شکرک زدن عسل یک فرآیند طبیعی است و نشانه فاسد شدن آن نیست. با این حال، اگر می‌خواهید عسل شما شکرک نزند، می‌توانید این نکات را رعایت کنید:

1. دمای مناسب: عسل را در دمای اتاق (بین ۱۸ تا ۲۴ درجه سانتی‌گراد) نگهداری کنید. دمای پایین‌تر باعث تسریع شکرک زدن می‌شود.
2. نوع عسل: برخی انواع عسل مانند عسل اقاقیا کمتر شکرک می‌زنند. اگر نمی‌خواهید عسل شکرک بزند، این نوع عسل را انتخاب کنید.
3. گرم کردن ملایم: اگر عسل شما شکرک زد، می‌توانید ظرف عسل را در یک تشت آب گرم (نه جوش) قرار دهید تا به آرامی شکرک آن آب شود. از حرارت مستقیم اجتناب کنید، زیرا باعث از بین رفتن آنزیم‌ها و خواص عسل می‌شود.

شهد سازی زنبور عسل

تفاوت عسل طبیعی و صنعتی در ماندگاری

عسل طبیعی که بدون افزودنی‌ها و فرآوری‌های صنعتی تولید شده باشد، ماندگاری بیشتری دارد. عسل‌های صنعتی ممکن است به دلیل فرآوری‌های زیاد یا افزودن شکر، زودتر کیفیت خود را از دست بدهند. بنابراین، برای نگهداری عسل طبیعی در خانه برای طولانی‌مدت، عسل طبیعی و خام را انتخاب کنید.

استفاده از عسل قدیمی

اگر عسل شما برای مدت طولانی (حتی چند سال) نگهداری شده است، اما نشانه‌های فاسد شدن مانند بوی ترشیدگی یا کف را ندارد، همچنان می‌توانید از آن استفاده کنید. عسل قدیمی ممکن است رنگ تیره‌تر و طعم قوی‌تری داشته باشد، اما همچنان برای مصرف ایمن است.

نکات اضافی برای نگهداری عسل:

• دور از بوهای تند: عسل به راحتی بوهای اطراف را جذب می‌کند، بنابراین آن را دور از مواد غذایی با بوی تند نگهداری کنید.
• استفاده از قاشق خشک: همیشه از قاشق خشک برای برداشتن عسل استفاده کنید تا رطوبت وارد ظرف نشود.
• نگهداری در ظروف کوچک: اگر مقدار زیادی عسل دارید، آن را در ظروف کوچک‌تر تقسیم کنید تا هر بار که درب ظرف را باز می‌کنید، بقیه عسل کمتر در معرض هوا قرار گیرد.

۱. خواص درمانی عسل و تأثیر زمان بر آن

عسل نه تنها یک ماده غذایی خوشمزه، بلکه یک داروی طبیعی با خواص درمانی فراوان است. از جمله خواص عسل می‌توان به خاصیت ضد باکتریایی، ضد التهابی و تسکین‌دهندگی گلو اشاره کرد. با این حال، مدت زمان نگهداری عسل می‌تواند بر برخی از این خواص تأثیر بگذارد.

تأثیر زمان بر خواص عسل:

• آنزیم‌ها و مواد مغذی موجود در عسل ممکن است به مرور زمان کاهش یابند، به خصوص اگر عسل در معرض نور مستقیم خورشید یا دمای بالا قرار گیرد.
• عسل تازه معمولاً خواص آنتی‌اکسیدانی بیشتری دارد، اما عسل قدیمی نیز همچنان می‌تواند برای مصرف مفید باشد.

نکات حفظ خواص عسل:

• عسل را در جای خشک و خنک نگهداری کنید.
• از گرم کردن بیش از حد عسل خودداری کنید، زیرا این کار باعث از بین رفتن آنزیم‌های مفید آن می‌شود.

۲. تفاوت عسل خام و عسل پاستوریزه در ماندگاری

عسل خام و عسل پاستوریزه از نظر فرآوری و ماندگاری تفاوت‌های قابل توجهی دارند.

عسل خام:

• این نوع عسل بدون فرآوری و حرارت دادن مستقیم تولید می‌شود.
• عسل خام حاوی آنزیم‌ها، گرده گل و مواد مغذی بیشتری است.
• ماندگاری عسل خام به دلیل وجود آنزیم‌های طبیعی، معمولاً بیشتر است، اما ممکن است سریع‌تر شکرک بزند.

عسل پاستوریزه:

• این عسل تحت فرآیند حرارتی قرار می‌گیرد تا شکرک نزند و مایع بماند.
• پاستوریزاسیون باعث از بین رفتن برخی آنزیم‌ها و مواد مغذی می‌شود.
• ماندگاری عسل پاستوریزه ممکن است کمتر باشد، اما به دلیل فرآوری، شکرک نمی‌زند.

انتخاب مناسب:
اگر به دنبال خواص درمانی بیشتر هستید، عسل خام را انتخاب کنید. اما اگر نمی‌خواهید عسل شکرک بزند، عسل پاستوریزه گزینه بهتری است.

نگهداری از عسل با موم

۳. استفاده از عسل در آشپزی و شیرینی‌پزی

عسل نه تنها به عنوان یک شیرین‌کننده طبیعی، بلکه به عنوان یک ماده multifunctional در آشپزی و شیرینی‌پزی استفاده می‌شود.

کاربردهای عسل در آشپزی:

• شیرین‌کننده: عسل می‌تواند جایگزین شکر در نوشیدنی‌ها، دسرها و سس‌ها شود.
• مرطوب‌کننده: در پخت کیک و نان، عسل رطوبت را حفظ می‌کند و باعث نرمی بافت می‌شود.
• طعم‌دهنده: عسل با طعم منحصر به فرد خود، به غذاها و دسرها عطر و طعم خاصی می‌بخشد.

نکات استفاده از عسل در آشپزی:

• به دلیل شیرینی بیشتر عسل نسبت به شکر، مقدار کمتری از آن استفاده کنید.
• عسل را در دمای پایین‌تر از شکر حرارت دهید، زیرا ممکن است در دمای بالا بسوزد.
• برای جایگزینی شکر با عسل، مقدار مایع دستور غذا را کمی کاهش دهید.